Miasto w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w Zagłębiu Ruhry, zamieszkane przez 260 tys. mieszkańców (2019). Ośrodek wydobywczy węgla kamiennego, port rzeczny nad kanałem Ren-Herne. W świecie sportu miasto rozsławia klub piłkarski Schalke 04 Gelsenkirchen, klub który do końca życia będzie kojarzył mi się z sensacyjną porażką 4:1 z Wisłą Kraków w Pucharze UEFA sezonu 2002-2003.

Siedziba związku komunikacyjnego Verkehrsverbund Rhein-Ruhr (VRR).