7. co do wielkości miasto Federacji Rosyjskiej zamieszkane przez 1,128 mln osób (2010). Położone jest w azjatyckiej części Rosji, przy granicy z Kazachstanem, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, u ujścia rzeki Om do Irtyszu. Założone w 1716 roku, jako miasto warowne służące obronie przed Kirgizami. Obecnie ważny ośrodek przemysłowy, naukowy i kulturalny. Transport miejski opiera się na sieci połączeń tramwajowych i trolejbusowych. Miasto leży na trasie kolei transsyberyjskiej.